Angielski wymowa słówek wyjaśniona – wskazówki i ćwiczenia

Jak trenować wymowę słówek angielskich, aby obcokrajowcy uważali Cię za Anglika?

Nauka poprawnej wymowy jest niewątpliwie jednym z większych wyzwań dla uczących się języka obcego. Niestety jest też najczęściej zaniedbywana przez nauczycieli, którzy odpowiedzialność za przyswojenie dobrej wymowy przerzucają na filmy i muzykę, której słuchasz. Brutalnie i w skrócie: tego musisz nauczyć się sam!

W procesie komunikacji wymowa zajmuje najważniejsze miejsce. Kiepska wymowa może wpłynąć na błędne zrozumienie przez naszego rozmówcę. A to wpływa na niską jakość komunikacji.

Spróbuj dogada się z Hindusami lub Filipińczykami, którzy zamiast /f/ wymawiają /p/. „Pipty pipe” zamiast „fifty five” może wywołać uśmiech na twarzy (w najlepszym przypadku). Problem pojawia się, gdy nie jesteś w stanie zrozumieć całej wypowiedzi. Rozumiesz pojedyncze słowa, ale sklejone razem nie mają sensu.

Jej ogromne znaczenie wiąże się z prestiżem społecznym, a przez jej pryzmat oceniana jest inteligencja, poziom czy uczciwość rozmówcy. Czy Ci się to podoba czy nie jeśli Twoja wymowa pozostawia wiele do życzenia, nikt nie będzie chciał z Tobą rozmawiać. Słuchanie osoby z kiepską wymową jest zwyczajnie zbyt męczące.

Badania opublikowane w czasopiśmie „English Language Teaching”(kwiecień 2012) pokazują, że osoby o kiepskiej wymowie są wyizolowane społecznie, mają trudności ze znalezieniem zatrudnienia, ograniczone możliwości kształcenia się, a rodzimi użytkownicy języka postrzegają ich jako osoby niekompetentne, niewykształcone i o niskim statusie społecznym (English Language Teaching, tom 5, nr 4; kwiecień 2012 str.96).

Dlaczego powinieneś uczyć się wymowy słówek?

Czy warto w ogóle? Przecież wszyscy mówili Ci, że u dorosłego słychać wyraźnie obcy akcent, którego nie można się pozbyć, że najważniejsze to umieć się dogadać i jakoś to będzie.

Jakoś = kiepsko. Jakoś nie wystarczy, ponieważ:

1. Jakość języka jest Twoją „wizytówką”, ma to ogromne znaczenie zwłaszcza tam, gdzie w grę wchodzą pieniądze i kariera zawodowa.
2. Kiepska wymowa postrzegana jest jako brak zdolności lub pracowitości i wytrwałości w szlifowaniu języka. To tak jak z domem, może lśnić w środku, ale i tak pierwsze wrażenie robi elewacja i ogród!
3. Niezrozumiałym bełkotem niczego nie osiągniesz.
4. Ludźmi rządzą nieświadome uprzedzenia. Zastanów się: co myślisz o osobie, która stosuje formę „poszłem” zamiast „poszedłem”? Co liczy się przy staraniach o podwyżkę lub wyższe stanowisko?
5. Językiem angielskim posługują się już prawie wszyscy, a wyróżnić się można jedynie „diamentową wymową” i płynnością językową.
6. Przełamuj panujące stereotypy, że wymowy może nauczy się tylko młody; że tylko podczas zagranicznych wyjazdów można nauczy
   się poprawnego mówienia i że tylko anglomaniak jest w stanie dopiąć swego.

Jak? czyli wskazówki:

WSKAZÓWKA 1

Zdobądź dobrą książkę do nauki wymowy

Proponuję Ci te, które sama wykorzystałam i nadal stosuję w swojej pracy. Zestawy płyt pomogą Ci w poprawnym naśladowaniu i tworzeniu dźwięków. Przyda Ci się lustro do porównania ułożenia ust ze wzorem w książce.

„How Much Wood Would a Woodchuck Chuck?” Podręcznik do nauki wymowy języka angielskiego (A. Mańkowska/M.Nowacka/M.Kłoczowska)

„Tree Or Three” A. Baker – kurs dla początkujących

„Ship Or Sheep” A. Baker – kurs dla średniozaawansowanych

Znajdziesz w nich kilka przydatnych rodzajów ćwiczeń. Warto spróbować wszystkich, żebyś wiedział dzięki którym najszybciej się uczysz.
Podstawę stanowią tzw. pary minimalne, czyli pary słów różniące się jedną literą/dźwiękiem np.

Możesz również ćwiczyć pełne zdania z powtarzającym się dźwiękiem lub krótkie rymowane wierszyki.

WSKAZÓWKA 2

Poznaj system i zasady, którymi rządzi się wymowa języka angielskiego

system powstawania dźwięków (przekrój aparatu mowy) pozwoli Ci zrozumieć różnice pomiędzy Twoim językiem ojczystym, a językiem obcym. W każdym języku dźwięki powstają w innym miejscu w jamie ustnej. Taka wiedza umożliwi Ci pozbycie się ojczystego akcentu w języku obcym i sprawi, że będziesz brzmiał bardziej autentycznie.

lista symboli fonetycznych i znaków diakrytycznych ułatwi Ci odczytywanie zapisu fonetycznego w tradycyjnym lub internetowym słowniku. To międzynarodowy zbiór dźwięków, które tworzą język. Dzięki niemu nauczysz się wymowy DOWOLNEGO języka!

WSKAZÓWKA 3

Ćwicz! ćwicz! ćwicz!

Liczy się ilość i jakość! Dobrą wymowę trzeba wyćwiczyć.

Zaproponuję Ci zestaw ćwiczeń, które możesz wykorzystać w samodzielnej nauce. To zbiór narzędzi. Wykorzystaj je
słuchaj piosenek, wybierz ulubioną i ze słuchu SPISZ jej tekst (cofaj nagranie do momentu aż spiszesz cała piosenkę), na koniec porównaj z oryginalna wersją i zaśpiewaj, sprawdź się!

Zyskasz podwójnie: zapamiętasz modelowy wzorzec wymowy i zaczniesz uczyć się pełnych zwrotów, czasem nawet pełnych zdań, zamiast pojedynczych słówek, których nie potrafisz użyć w kontekście.

Oglądaj obcojęzyczne filmy w języku, którego się uczysz (na pewno pamiętasz i sam potrafisz powtórzyć słynne „I’ll be back” Arnolda Schwarzeneggera z „Treminatora”); naśladuj aktorów i ich wymowę.

Słuchaj radia w obcym języku! Na stronie www.omniglot.com możesz słuchać radia w kilkunastu językach!

Skype otwiera Ci drzwi na świat języków, znajdź kogoś kto chce uczyć się polskiego, a w zamian uczy swojego języka ojczystego. Większość szkół językowych ma w swojej ofercie kursy przez Skype w dowolnie wybranym przez Ciebie czasie i miejscu.

Korzystaj z audiobooków. Zwracaj uwagę na to, jak wypowiadane są słowa, wsłuchuj się w melodię zdań i języka.

Kabierz nawyku sprawdzania wymowy w słowniku. Nie zgaduj wymowy nowych słów. Nie dopuść do tego, aby pojedynczy błąd zamienił się w zły nawyk.

Zainstaluj słownik lub korzystaj z internetowego z zapisem dźwiękowym, przy każdym haśle znajduje się ikonka głośniczka, odtwarzaj tak długo, aż zaskoczysz i sam poprawnie wymówisz wyraz.

Słowniki, które mogę osobiście polecić:

• howjsay.com – to słownik, który pokazuje wzorzec wymowy
• macmillandictionary.com – słownik plus poprawna wymowa
• dictionary.cambridge.com – kolejny, który pomoże Ci poprawić wymowę
• poczciwy tłumacz Google przetłumaczy i podpowie wymowę

Tongue twisters – ćwicz łamacze języka, szybko rozwiniesz płynność językową i przyzwyczaisz się do nowych dźwięków, a przy okazji rozśmieszają do łez! Przestaniesz „dukać” pojedyncze słowa jak pierwszoklasista, a zaczniesz płynnie wypowiadać pełne zdania.

Wypróbuj stronę: https://www.uebersetzung.at/twister/en.htm gdzie znajdziesz te najpopularniejsze ułożone alfabetycznie.

Czytaj na głos – wiersze, fragmenty prozy, artykuły z czasopism, śmieszne limeryki, dowcipy, jak na przykład te:https://www.youtube.com/user/englishtodaycouk

Słuchaj podcastów. Podcasty to dłuższe (ok. 20 – 30 min) wypowiedzi, wywiady i rozmowy na popularne tematy: muzyka, filmy, kariera czy polityka. Znajdziesz je min. na stronie:

a) www.bbc.co.uk/podcasts

b) www.diki.pl/radio/podcasty/#my-podcasts

Osłuchanie się z potoczną mową pozwoli Ci łatwiej zrozumieć innych użytkowników tego samego języka.

Wyklaskiwanie ilości sylab w wyrazach/akcentu w wyrazach (technika wykorzystywana na zajęciach aktorskich) – tekst jest szybciej zapamiętywany, bo zaangażowane jest całe ciało.

Produkuj jak największą ilość wyrazów, fraz, zdań na głos, szukaj okazji do mówienia w obcym języku

Stwórz bezpieczną atmosferę – chodzi o to by rozwijać język,

Osłuchaj się z różnymi wersjami/akcentami/odmianami języka – niektóre potrafią być komiczne w odsłuchu; naśladuj je, papuguj całe wypowiedzi!

WSKAZÓWKA 4

Ustal swój indywidualny program!

Wyznacz cel, jaki chcesz osiągnąć i określ termin, w którym chciałbyś go zrealizować

Twoja motywacja jest ważniejsza niż metoda jaką stosujesz!

Bez względu na to, która metodę wybierzesz dla Ciebie najistotniejsza jest wytrwałość w dążeniu do sukcesu. Pamiętaj! Jak tylko opanujesz schematy ćwiczeń i wytrwasz przy swoich celach zaczniesz nabierać pewności siebie w wypowiedziach w obcym języku.

Jakie są największe i najważniejsze korzyści dla Ciebie?

– wypracowanie brytyjskiego akcentu? może wolisz amerykański lub australijski? (mnie osobiście fascynuje nowozelandzki, ha!)
– uznanie i podziw wśród znajomych, w towarzystwie których mówisz w języku obcym?

Do końca życia będę pamiętać dzień, w którym cała moja rodzina zamilkła kiedy jako 13-latka zaczęłam rozmawiać z kuzynem ze Stanów. Od tego dnia byłam delegowana do funkcji rodzinnego tłumacza. Nagle nikt nie śmiał przy mnie mówić po angielsku.

– swobodna rozmowa z obcokrajowcem przypadkowo spotkanym w pociągu?

Ja w ten sposób poznałam wspaniałych ludzi: wykładowcę z Uniwersytetu w Berkley, wice-konsula Filipin w Moskwie czy zwykłych krezoli podróżujących na gapę.

– w końcu bez stresu udzielisz wskazówek turyście jak ma dotrzeć na dworzec?
– a może po prostu nie narobisz sobie obciachu przy ludziach?

Działaj systematycznie – wystarczą Ci 10-15 minutowe sesje raz dziennie: po prostu powtarzaj słowa podczas gotowania, prasowania. Daj sobie czas, a zauważysz, że Twoje umiejętności w coraz szybszym tempie się rozwijają.

Teraz kolej na Ciebie!

1. Wybierz jedno z ćwiczeń, o których właśnie przeczytałeś i poświęć 10 minut na wykonanie go.
2. Stwórz plan działania. Skoncentruj się na sukcesie, który chcesz osiągnąć.
3. Zaplanuj czas na ćwiczenia.

Zbierz niezbędne materiały (teksty do czytania na głos, podcasty, filmy bez napisów, dubbingu czy lektora).

Baw się językiem obcym. Rób tylko te ćwiczenia, które sprawiają Ci przyjemność i przynoszą efekty. Wyznacz sobie nagrodę za wykonanie ćwiczeń.

DO DZIEŁA

PS Pamiętaj, że Twój sukces w treningu angielskiej wymowy w 100% zależy wyłącznie od Ciebie. Moje sugestie to świetny początek, to narzędzia, z których możesz skorzystać . Nie odkładaj ćwiczeń na później! Nie marnuj szansy! Wykorzystaj swój zapał i motywację. Baw się nauką języka obcego pamiętając o tym, co powiedział Ludwig Wittgenstein:

„Granice mojego języka są granicami mojego świata”.

Nie pozwól się ograniczyć.

Autor: Katarzyna Bruder
Właściciel Centrum Języków Obcych Active Lingua
Metodyk i lektor języka angielskiego z 10-letnim doświadczeniem